Historisch overzicht
Het Belgisch comité van ICOMOS werd opgericht in 1965, onder impuls van professor Raymond LEMAIRE, medeauteur van het Charter van Venetië en een van de oprichters van ICOMOS International. In 1978 werden twee afdelingen gecreëerd: het Franstalige ICOMOS Wallonie-Bruxelles en het Nederlandstalige ICOMOS Vlaanderen-Brussel. In september 1995 werd het Belgisch comité een feitelijke vereniging, bestaande uit twee vzw’s: ICOMOS Wallonie-Bruxelles (opgericht in 1995) en ICOMOS Vlaanderen-Brussel (opgericht in 1992).
Van bij zijn ontstaan profileerde het Belgisch comité zich op
internationaal niveau. Het werkte mee aan de organisatie, in
Brussel, van drie colloquia over steenverwering (1966, 1967 en 1968)
en aan het colloquium over het ‘Documentatiecentrum van ICOMOS’
(1966). Dat centrum opende vervolgens zijn deuren in Parijs. Enkele
leden startten wetenschappelijke comités: ‘Gesteenten’ (René
SNEYERS), ‘Historische tuinen en culturele landschappen’ (René
PECHERE), ‘Cultureel Toerisme’ (Arthur HAULOT), ‘Economie en
erfgoed’ (Christian OST), ‘ISCARSAH’ (Koen VAN BALEN). Het Belgisch
comité leverde ook een financiële bijdrage voor de totstandkoming
van de prijs Gazzola, een eerste maal toegekend aan Jean Trouvelot,
in 1981.
In 1967 zag Monumentum, het gespecialiseerde tijdschrift van ICOMOS,
het daglicht. Dit was mogelijk dankzij financiële bijdragen van
ICOMOS en het ministerie van Cultuur van België. Zowel het
directiecomité als de redactie van dit tijdschrift waren grotendeels
Belgisch.
Raymond Lemaire bleef voorzitter van het comité tot 1978, het jaar
waarin de twee afdelingen werden opgericht: het Franstalige ICOMOS
Wallonie-Bruxelles en het Nederlandstalige Vlaanderen-Brussel.
Andries VAN DEN ABEELE nam het voorzitterschap over tot 1 september
1995. Vanaf die datum werd het Belgisch comité georganiseerd in een
overeenkomst tussen de twee afdelingen. Deze overeenkomst werd het
laatst geactualiseerd in 2006.
Het Belgisch comité wordt beheerd door een federaal bestuur,
bestaande uit achttien leden, negen verkozen leden van elke
afdeling. Om de drie jaar, gelijklopend met de verkiezingen van
ICOMOS International, wisselt het voorzitterschap van het Belgisch
comité. Het komt beurtelings toe aan de voorzitter van een van de
twee afdelingen; de collega van de andere afdeling neemt dan het
vice-voorzitterschap waar.
Vanaf de oprichting tot 1995 nam Marie-Jeanne GEERTS het
secretariaat van het Belgisch comité op zich. Voordien was zij
secretaris geweest van Raymond Lemaire in het ‘Centre d’études pour
la conservation du patrimoine architectural et urbain’ (nu ‘Raymond
Lemaire Internationaal Centrum voor Conservatie’ of RLICC). Ze
onderhield ook de relaties tussen het comité en het internationaal
secretariaat. Van 1995 tot 2003 verzorgde de Koning
Boudewijnstichting het federaal secretariaat. Sindsdien berust die
taak bij de afdeling die het voorzitterschap waarneemt.
Vanaf 1995 waren de voorzitters van het Belgisch comité:
- Michel VAN DER MEERSCHEN, voorzitter van ICOMOS Wallonie-Bruxelles (1995-1999) ;
- Miek GOOSSENS, voorzitter van ICOMOS Vlaanderen-Brussel (1999-2002) ;
- Brigitte LIBOIS, voorzitter van ICOMOS Wallonie-Bruxelles (2002-2005) ;
- Miek GOOSSENS, voorzitter van ICOMOS Vlaanderen-Brussel (2005-2008) ;
- Stéphane DEMETER, voorzitter van ICOMOS Wallonie-Bruxelles (2008-2011);
- Miek GOOSSENS, voorzitter van ICOMOS Vlaanderen-Brussel (2011-2014);
- Teresa PATRICIO, voorzitter van ICOMOS Wallonie-Bruxcelles (2014-2017);
- Bénédicte SELFSLAGH, voorzitter van ICOMOS Vlaanderen-Brussel (2017-2020).